Merkeziyetsizlik Üzerine

Tornado olayında şunu fark ettik; “Yasak gelirse frontend’e gelir kontrat üstünden kullanmaya devam ederiz” argümanı tamamen çöp oldu. Tabii kullanılabilir ancak ifşa olunduğunda karşısında ağır yaptırımlarla karşılaşabilir.

Tornado tarafında en dikkat çeken şeylerden biri stabil coin şirketlerinin ve bazı defi platformlarının kara listeye alınan cüzdanların erişimini kısıtlaması oldu. Tabii ardından infura da erişim engeli getirdi, discord kanalı kapandı vs.

Merkeziyetsizliğin bu kadar savunulduğu bir ekosistem merkezi şirketlerin elinde tekelleşmiş bir şekle geldi ve istedikleri şekilde yönetebiliyorlar. 2008 krizinden sonra küresel finans sistemine tepki olarak doğan Bitcoin’in çıkış felsefesinden uzak bir noktaya doğru ilerliyoruz.

Sorgulamamız ve değiştirmemiz gereken konulardan en önemlisi stable coinler. Stable coinler var olduğu sürece kripto paralar spekülatif hareketlerin ve merkeziliğin egemenliği altında kalacaktır.

Biliyorsunuz Ethereum merge ile birlikte konsensüs değişikliğine gidiyor. Konsensüsün değişmesini istemeyen madenciler PoW ethereum’u devam ettireceklerini söylüyorlar.

Peki “gerçekten” devam ettirebilecekler mi? Kesinlikle ve kesinlikle hayır. Evet PoW kullanan bir ethereum ağı oluşur ancak şimdiki gibi kullanamayacağız. Ölü bir zincir doğacak.

Çünkü stable coinler ve chainlink gibi kritik öneme sahip oyuncular destek vermeyecek. Stable coinlerin destek vermediği bir ağda ciddi oranda likidite dengesi bozulacak, dex’lerdeki stable coin ile oluşturulan likidite havuzları buhar olacak.

Teminat olarak gösterilen stabiller buhar olacak vs. Sonuç olarak merkeziyetsizliğin önemli noktalarından biri olan “fork” üstünde varlık taşıyan zincirler için tarih oldu. “Merkeziyetsiz” ağlar, merkezi şirketlerin gittiği yöne doğru “merkeziyetsizleşiyor.”

Çözüm olarak merkeziyetsiz stable coin yapılması gerektiği de tamamen bir saçmalıktan ibaret. Gerçekten finans sitemini değiştirecek ve merkeziyetsiz bir finans sağlayacak sistemde bir Merkez Bankası’nın tekelinde olan para birimini kullanmak ne kadar “merkeziyetsiz” olur?

Cex’ler, devletler, fiat paralar… “merkeziyetsiz finans” hakkında konuşacak daha çok şey var. Tornado Cash olayı küçük bir parçası.

Şahsen YAKIN GELECEKTE; hayali kurulan “merkeziyetsiz finans” sisteminin mümkün olmadığını, kripto paraların hemen hemen hepsinin nitelikli bir kullanım alanı olmadığını, olamayacağını ve spekülatif hareketlere sahip finansal enstrümanlar olarak kalacağını düşünüyorum.

Merkeziyetsizlik node kurmaktan ibaret değildir. Aradaki bir çok aracının ve sistemin içindeki büyük paya sahip olan şeylerin de merkeziyetsizleşmesi gerek. Umarım tornado cash bu olayın sarı ineği olmaz. Keşke gerçek merkeziyetsizlik sağlansa ama çok zor…